Οι άνθρωποι γεννιούνται ή γίνονται;
Τιτανοτέραστιο θέμα που απασχολεί συζητήσεις επι συζητήσεων, σε κάθε κοινωνική ομάδα σε κάθε χρονικό πλαίσιο. Βόμβα έπιασα στα χέρια μου να αναλύσω γιατί παρόλο που έχω θεμελιωμένη άποψη μέσα μου μετά απο κάψιμο εγκεφάλου αρκετών ετών στην πορεία της ζωής μου, θα πρέπει να ξεδιπλώσω όλα τα επιχειρήματα όλες τις συζητήσεις και τις επιστημονικές έρευνες που τυχόν έχω διαβάσει. Ίσως και οχι.
Η αρχική κουβέντα ξεκινάει με το αν γενικά ο άνθρωπος ανεξάρτητα απο το αν είναι gay ή οχι, δομείται κυρίως απο τα γονίδια του ή επικρατεί το χτίσιμο του στην πορεία της ζωής του απο το περιβάλλον. Η μάχη δηλαδή παρακάτω θα γίνει ουσιαστικά ανάμεσα στο δίπολο γονίδια vs περιβάλλον(κοινωνία).
Ξεκινώντας αυτό το κείμενο, θα θελα να πώ καθαρά και ξάστερα την προσωπική μου πεποίθηση, η οποία είναι οτι ο άνθρωπος επί το πλείστον στο χτίσιμο του για την τελική δόμηση της προσωπικότητας του γίνεται. Επίσης πρέπει να τονισθεί το γεγονός πως ο άνθρωπος μέχρι να κλείσει τα ματάκια του δια παντός, συνεχίζει και εξελίσσεται σωματικά και ψυχικά. Αυτό δεν σημαίνει οτι πάει προς το καλύτερο ή το χειρότερο, απλά αλλάζει, αλλάζει το σώμα και ο τρόπος σκέψης σε κάποια σημεία μικρά ή μεγάλα…Οπότε η τελική δόμηση της προσωπικότητας που ανέφερα πριν, είναι μια συνεχής διαδικασία στο διάβα της ζωής μας. Ας πούμε όμως για χάρην του συλλογισμού οτι ερχόμαστε να κρίνουμε τον εαυτό μας ή κάποιον άλλο αυτήν την στιγμή… αυτό που είμαστε τώρα δηλαδή, απο πού προέρχεται, γιατί είμαστε αυτοί που είμαστε;
Συνακόλουθο ερώτημα απόλυτα σχετιζόμενο με την gay κοινότητα εν γένει, είναι αν τελικά κάποιος/α γεννιέται ή γίνεται gay. Στις οργανωμένες gay ομάδες που ασχολούνται με τα δικαιώματα των ομοφυλοφίλων, αλλά και διάχυτα στα διάφορα gay pride, επικρατεί το σύνθημα και η πεποίθηση οτι το να αγαπάει κάποιος άτομα του ίδιου φύλλου δεν ειναι κάτι που επιλέγει. Είναι όμως έτσι; Το μόνο σίγουρο ειναι οτι δεν ισχυρίζονται αυτές τις δηλώσεις τυχαία, επικαλούνται έρευνες , επιστημονικές αναλύσεις και χρόνια μελετών γύρω απο αυτην την θεματολογία. Και ναι! Υπάρχουν εκατοντάδες έρευνες που ισχυρίζονται την επικράτηση των γονιδίων έναντι περιβαλλοντικών παραγόντων στην μετέπειτα συνολική συμπεριφορά των ανθρώπων, πόσο μάλλον σε κάτι πιο ειδικό όπως ειναι η σεξουαλική του προτίμηση εν προκειμένω. Ουσιαστικά λοιπόν οι ομάδες προάσπισης και προώθησης δικαιωμάτων των gay, σου λένε οτι δεν επιλέγεις να είσαι gay.
Το meme στα αριστερά περιγράφει σε μια ελεύθερη μετάφραση, οτι οποιοσδήποτε μπορεί να βρεθεί ερωτικά με άτομο του ίδιου φύλλου αρκεί να διεγερθεί. Θα διεγερθεί όμως; χμ…
Απο την άλλη σκέφτομαι και το άλλο… Θεωρείται κάποιος gay με την μια φορά δοκιμής; χμ.. οχι δεν παίζει να το αναλύσω αυτό! Μία βόμβα την φορά. Για μένα βέβαια δηλώνει σίγουρα οτι δεν αποστρέφεται κάποιος τον ομόφυλο έρωτα και προφανώς βγάζει το gay κομμάτι του, ακόμη και για κάποια στιγμή στην ζωή του. Οπότε ίσως σημαίνει οτι εν δυνάμει είμαστε όλοι gay σε κάποιο κομμάτι μέσα μας; Ίσως… ίσως πάλι οι περισσότεροι απο τους ανθρώπους σε μια κοινωνία ναι είναι bisexual λίγο ή πολύ, ή απλά να είμαστε ρευστοί σεξουαλικά! Συμπληρωματικά μπορεί, όπως λέει και μια γνωστή έρευνα (Κίνσεϋ), να ανήκουμε σε κάποιο σεξουαλικό φάσμα! Μόνο ενα 10% των ανθρώπων κατηγοριοποιούνται ως αποκλειστικά ετερόφυλοι και αλλο ενα 10% αποκλειστικά ομοφυλόφιλοι, το υπόλοιπο 80% ανήκει σε ενα φάσμα το οποίο είτε πλησιάζει στην ετεροφυλία είτε στην ομοφυλοφιλία σε κάποια χρονική περίοδο της ζωής του ατόμου.
Η κλίμακα του Κίνσεϋ Kinsey Institute
Η αναφορά Kinsey
Ο Kinsey προσπαθεί να περιγράψει το σεξουαλικό προσανατολισμό του ανθρώπου σε δεδομένες χρονικές στιγμές της ζωής του χρησιμοποιώντας μια κλίμακα με διαβαθμίσεις από το 0 (αποκλειστικά ετεροφυλόφιλος) μέχρι το 6 (αποκλειστικά ομοφυλόφιλος).
«Οι άνδρες δεν αντιπροσωπεύουν δύο διαφορετικούς πληθυσμούς, τους ομοφυλόφιλους και τους ετεροφυλόφιλους. Άλλωστε, η φύση σπάνια έχει να κάνει με διακεκριμένες κατηγορίες», βεβαιώνει ο Kinsey και συνεχίζει: «Η σεξουαλική δραστηριότητα κάθε ατόμου μπορεί να βρίσκεται σε διαφορετική θέση πάνω στην κλίμακα, ανάλογα με την περίοδο που διανύει. Μια κλίμακα εφτά βαθμών, λοιπόν, έρχεται πιο κοντά στο να δείξει τις ποικίλες διαβαθμίσεις που υπάρχουν στην πραγματικότητα».
Σύμφωνα με τα ευρήματα, στο 11,6% των ανδρών ηλικίας 20-35 ετών, στο 7% των ανύπανδρων γυναικών και στο 4% των χωρισμένων γυναικών της ίδιας ηλικίας δόθηκε η βαθμολογία 3 στην κλίμακα (δηλαδή ισομερώς ετεροφυλόφιλος και ομοφυλόφιλος) για τη δεδομένη περίοδο της ζωής τους.
Ακόμη περισσότεροι Αμερικανοί σήμερα δηλώνουν οτι είναι αμφισεξουαλικοί
Όμως, παρά την αύξηση της σεξουαλικής ρευστότητας, λιγότεροι από τους μισούς (40%) των ανθρώπων είπαν ότι η δήλωση «Η σεξουαλικότητα είναι μια διαβάθμιση – είναι δυνατόν να είσαι κάπου κοντά στη μέση» πλησίαζε περισσότερο στην άποψή τους. Σχεδόν ίσο ποσοστό (42%) είπε ότι η δήλωση «Δεν υπάρχει μέση λύση – είτε είσαι ετεροφυλόφιλος είτε δεν είσαι» πλησίαζε περισσότερο στην άποψή τους.
Οι γυναίκες και οι άνδρες ήταν εξίσου πιθανό (18%) να αναφέρουν ότι είχαν σεξουαλική εμπειρία με άτομο του ίδιου φύλου. Το 2015, μία στις πέντε γυναίκες (20%) ανέφερε ότι είχε εμπειρία του ίδιου φύλου, σε σύγκριση με το 15% των ανδρών εκείνη την εποχή.
✦ Tα πλήρη ευρήματα της έρευνας εδώ ✦
Ύστερα από δεκαετίες συζήτησης σχετικά με τον βαθμό στον οποίο οι γενετικές και περιβαλλοντικές επιδράσεις σχετίζονται με τη νοημοσύνη μας ή με την ατομική μας μνήμη, για να αναφέρουμε δύο από τις πτυχές που έχουν μελετηθεί περισσότερο, σήμερα η πλειονότητα των επιστημόνων υποστηρίζει μια ολιστική προσέγγιση, θεωρώντας τη γενετική και την ανατροφή ως αδιαχώριστα μέρη της ίδιας πραγματικότητας: της ανάπτυξης του ανθρώπινου όντος. Η ανακάλυψη του πώς τα γονίδια επηρεάζουν την ανθρώπινη συμπεριφορά, σε συνδυασμό με το πώς το επιγονιδίωμα επιδρά με τη σειρά του στην κληρονομικότητα, οδηγεί στην αναθεώρηση της παραδοσιακής διχοτομικής αντίληψης και εμπλουτίζει τη σχετική συζήτηση.”
Σύμφωνα με το βιβλίο του νευροεπιστήμονα Jose Ramon alonso, η πρόταση που καταθέτει δεν καταλήγει στην διχοτόμηση των δύο παραγόντων γονίδια και περιβάλλον, κληρονομικότητα ή εμπειρία, αλλά προτείνει μια ολιστική προσέγγιση για την κατανόηση του εγκεφάλου. “Όταν γεννιόμαστε, ο εγκέφαλός μας δεν είναι ένα άγραφος πίνακας, αλλά διαθέτει μια σειρά από κυκλώματα και δομές που έχουν προκαθοριστεί από το γενετικό μας πρόγραμμα και που δημιουργούνται κατά την προγεννητική και μεταγεννητική ανάπτυξη. Ωστόσο, η επίδραση που ασκεί σε αυτά το περιβάλλον είναι τεράστια, εφόσον ρυθμίζει και συντονίζει όλες τις νοητικές λειτουργίες που συνιστούν τον άξονα της καθημερινής μας ζωής.
Ο σεξουαλικός προσανατολισμός σχετίζεται με βιολογικούς παράγοντες που διαμορφώνονται από τη γέννα, υποστήριξαν ερευνητές στο 21ο Ετήσιο Συνέδριο Νευρολόγων που έγινε στη Λισαβόνα. Ο νευρολόγος Τζερόμ Γκόλντστάιν είπε στους 3 χιλιάδες νευρολόγους του Συνεδρίου ότι η σεξουαλική κλίση, δηλαδή η ετεροφυλοφιλία και η ομοφυλοφιλία, χαρακτηρίζονται πλέον έμφυτες και όχι επίκτητες, δεν οφείλονται δηλαδή σε εξωγενείς παράγοντες.
Σε μία μελέτη του 2004, οι γυναίκες (γκέι και στρέιτ) είχαν ερεθιστεί σεξουαλικά όταν είδαν ετεροφυλοφιλικές και λεσβιακές ερωτικές ταινίες. Μεταξύ των ανδρών όμως, οι στρέιτ άνδρες είχαν ερεθιστεί μόνο με ερωτικές ταινίες με γυναίκες, ενώ οι γκέι άνδρες μόνο με ταινίες με άνδρες. Ο πρωτεύων ερευνητής της μελέτης είπε ότι η σεξουαλική επιθυμία των γυναικών έχει λιγότερο άκαμπτη τάση προς ένα συγκεκριμένο φύλο σε σχέση με τους άνδρες και είναι πιο μεταβλητή στο χρόνο.
Πολύ συχνά, ο σεξουαλικός προσανατολισμός και η ταυτότητα του σεξουαλικού προσανατολισμού (γκέι,λεσβία, αμφί κτλ) είναι το ίδιο και αυτό μπορεί να αποτελέσει σαφή εκτίμηση της σεξουαλικής ταυτότητας και κατά πόσο μπορεί να αλλάξει ή όχι ο σεξουαλικός προσανατολισμός. Η ταυτότητα του σεξουαλικού προσανατολισμού μπορεί να αλλάξει κατά τη διάρκεια της ζωής ενός ατόμου και ενδέχεται να ταιριάζει με το φύλο, τη σεξουαλική συμπεριφορά ή και τον ίδιο το σεξουαλικό προσανατολισμό. Ενώ το Κέντρο Εξάρτησης και Ψυχικής Υγείας και η Αμερικανική Ψυχιατρική Εταιρία υποστηρίζουν ότι ο σεξουαλικός προσανατολισμός είναι έμφυτος, συνεχής ή σταθερός κατά τη διάρκεια της ζωής για μερικά άτομα, αλλά για άλλους είναι ρευστός ή αλλάζει κατά καιρούς για κάποιους, η Αμερικανική Ψυχολογική Εταιρία ξεχωρίζει το σεξουαλικό προσανατολισμό (μία έμφυτη τάση) από την ταυτότητα σεξουαλικού προσανατολισμού (που μπορεί να αλλάξει προς οποιαδήποτε κατεύθυνση στη ζωή ενός ανθρώπου).
─•────
Μία μελέτη του 2012 έδειξε ότι το 2% ενός δείγματος 2.560 ενήλικων συμμετεχόντων ανέφεραν αλλαγή στην ταυτότητα σεξ. προσανατολισμού ύστερα από μία δεκαετή περίοδο. Για τους άντρες, αναφέρθηκε αλλαγή στο 0,78% εκείνων που αυτοπροσδιορίζονταν ως ετεροφυλόφιλοι, στο 9,52% των ομοφυλοφίλων και στο 47% των αμφιφυλοφίλων. Για τις γυναίκες, αναφέρθηκε αλλαγή στο 1,36% των ετεροφυλοφίλων, στο 63,6% των λεσβιών και στο 64,7% των αμφιφυλοφίλων. Οι ερευνητές εισηγήθηκαν ότι η ετεροφυλοφιλία ίσως είναι πιο σταθερή ταυτότητα εξαιτίας του κανονιστικού καθεστώτος της.
─•────
Η διετής μελέτη της Λίζα Ντάιμοντ (Lisa M. Diamond) σε ένα δείγμα 80 μη ετεροφυλόφιλων ενήλικων γυναικών (ηλικίας 16-23) ανέφερε ότι οι μισές συμμετέχουσες είχαν αλλάξει ταυτότητες μειονοτικών σεξουαλικών προσανατολισμών (λεσβία, αμφί, κουήρ κτλ.) παραπάνω από μία φορά, το ένα τρίτο από τις οποίες έγινε κατά τη διάρκεια της έρευνας. Η Ντάιμοντ συμπέρανε ότι “αν και οι σεξουαλικές έλξεις μοιάζουν αρκετά σταθερές οι σεξουαλικές ταυτότητες και συμπεριφορές είναι πιο ρευστές.
Μολονότι οι επιστήμονες τείνουν το βλέμμα τους στα βιολογικά μοντέλα ως η αιτία που οφείλεται ο σεξουαλικός προσανατολισμός, δεν πιστεύουν ότι είναι αποτέλεσμα ενός και μόνο παράγοντα.Γενικότερα πιστεύουν ότι καθορίζεται τόσο από βιολογικούς, όσο και από περιβαλλοντικούς παράγοντες· υποστηρίζουν ότι ο σεξουαλικός προσανατολισμός στους περισσότερους ανθρώπους καθορίζεται σε μικρή ηλικία και η ανάπτυξή του περιλαμβάνει μία σύνθετη αλληλεπίδραση μεταξύ φύσης και ανατροφής. Οι βιολογικοί παράγοντες είναι γενετικοί και ορμονικοί, και οι δύο επηρεάζουν την εμβρυακή ανάπτυξη του εγκεφάλου, ενώ οι περιβαλλοντικοί παράγοντες είναι είτε κοινωνιολογικοί, είτε ψυχολογικοί ή έχουν να κάνουν με το πρώιμο περιβάλλον της μήτρας. Οι επιστήμονες γενικότερα δεν πιστεύουν ότι ο σεξουαλικός προσανατολισμός είναι θέμα επιλογής.
Η Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής δήλωσε στην εφημερίδα Pediatrics το 2004:
Δεν υπάρχει καμία επιστημονική μαρτυρία ότι η κακή ανατροφή, η σεξουαλική κακοποίηση ή άλλα δυσμενή γεγονότα επηρεάζουν το σεξουαλικό προσανατολισμό. Η μέχρι τώρα γνώση μας υποδεικνύει ότι ο σεξουαλικός προσανατολισμός εγκαθιδρύεται συνήθως στην πρώιμη παιδική ηλικία.
Η Αμερικανική Ψυχολογική Εταιρεία, Αμερικανική Ψυχιατρική Εταιρεία και ο Εθνικός Σύνδεσμος Κοινωνικών Λειτουργών δήλωσε το 2006:
Προς το παρόν, δεν υπάρχει επιστημονική ομοφωνία σχετικά με τους συγκεκριμένους παράγοντες που προξενούν σε ένα άτομο την ετεροφυλοφιλία, την ομοφυλοφιλία ή την αμφιφυλοφιλία – συμπεριλαμβανομένων πιθανών βιολογικών, ψυχολογικών ή κοινωνικών επιδράσεων από τον σεξουαλικό προσανατολισμό των γονέων. Ωστόσο, τα διαθέσιμα στοιχεία υποδεικνύουν ότι η συντριπτική πλειοψηφία των λεσβιών και των γκέι ενηλίκων έχουν μεγαλώσει με ετεροφυλόφιλους γονείς και η συντριπτική πλειοψηφία των παιδιών που έχουν μεγαλώσει με γκέι γονείς μεγαλώνουν τελικώς ως ετεροφυλόφιλοι.
Οι τελευταίες εξελίξεις
Οι γκέι άνδρες και οι ετεροφυλόφιλες γυναίκες έχουν ίδιου μεγέθους ημισφαίρια του εγκεφάλου, ενώ οι λεσβίες και οι ετεροφυλόφιλοι άνδρες έχουν ελαφρά μεγαλύτερο (κατά 2%) δεξί ημισφαίριο. Το συμπέρασμα αυτό, στο οποίο κατέληξε μελέτη του Ινστιτούτου Καρολίνσκα, «παρέλασε» πριν από δύο μήνες στα πρωτοσέλιδα ελληνικών και ξένων εφημερίδων, προκαλώντας αναστάτωση στην επιστημονική κοινότητα.
Με βάση τις αξονικές τομογραφίες του εγκεφάλου 90 ανθρώπων, η ίδια έρευνα συμπέρανε ότι οι ομοφυλόφιλοι άνδρες και γυναίκες έχουν πιο ανεπτυγμένη αμυγδαλή, την περιοχή δηλαδή του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνη για τα συναισθήματα. Πριν κάνει το γύρο του κόσμου, η έρευνα δημοσιεύτηκε αρχικά στην επιθεώρηση «Proceedings of the National Academy of Sciences».
─•────
O Βρετανός επιστήμονας, λέκτορας Γνωστικής Βιολογίας στο Πανεπιστήμιο «Queen Mary» του Λονδίνου, δρ. Qazi Rahman, σχολιάσει την πολυσυζητημένη έρευνα. Ο δρ. Rahman έχει ειδικευτεί στην ψυχοβιολογία του ανθρώπινου σεξουαλικού προσανατολισμού.
Στην πλειονότητά τους, οι ψυχίατροι θεωρούν την επίδραση των βιολογικών παραγόντων στον καθορισμό του σεξουαλικού προσανατολισμού ήσσονος σημασίας ή και ανύπαρκτη
«Τα ευρήματα της μελέτης ήταν εντυπωσιακά. Μέχρι σήμερα, γνωρίζαμε τη “θηλυκή” πλευρά των γκέι ανδρών και την “ανδρική” των ομοφυλόφιλων γυναικών μέσα από τη συμπεριφορά τους και τις γνωστικές τους λειτουργίες. Τώρα, όμως, αυτό αποδεικνύεται και σε νευρολογικό επίπεδο. Όσο για τα συμπεράσματα σχετικά με την αμυγδαλή, τα θεωρώ ιδιαίτερα σημαντικά, αφού η συγκεκριμένη περιοχή του εγκεφάλου σχετίζεται με τις αντιδράσεις μας σε βασικά βιολογικά ερεθίσματα του περιβάλλοντος (όπως η ερωτική έλξη για άτομα συγκεκριμένου φύλου). Πρέπει να τονιστεί, πάντως, ότι τα ευρήματα αυτά δεν σημαίνουν ότι οι γκέι άνδρες έχουν αποκλειστικά “θηλυκό” μυαλό και οι λεσβίες “ανδρικό”, αλλά αναφέρονται σε συγκεκριμένα μόνο σημεία του εγκεφάλου όπου μπορεί να συμβεί κάτι τέτοιο. Κατά πάσα πιθανότητα, στον εγκέφαλο των ομοφυλόφιλων υπάρχει ένας συνδυασμός “θηλυκών” και “αρσενικών” χαρακτηριστικών. Σε γενικές γραμμές, πιστεύω ότι η νέα αυτή μελέτη αποτελεί μια ακόμη ένδειξη ότι οι ομοφυλόφιλοι γεννιούνται και δεν γίνονται».
Μελέτες σε δίδυμα
Οι μελέτες αυτές προσπάθησαν να διερευνήσουν το ζήτημα της κληρονομικότητας στηριζόμενες στην υπόθεση ότι αν το ένα παιδί είναι ομοφυλόφιλο, υπάρχει πιθανότητα να είναι και το άλλο.Οι ερευνητές, λοιπόν, πραγματοποίησαν έρευνες σε μονοζυγωτικά δίδυμα (που προέρχονται δηλαδή από το ίδιο γονιμοποιημένο ωάριο), εκμεταλλευόμενοι το γεγονός ότι έχουν το ίδιο γενετικό υλικό.Οι επιστήμονες παρατήρησαν ένα ιδιαίτερα αυξημένο ποσοστό ταύτισης της ομοφυλοφιλίας στα δίδυμα (ακόμη και σε όσα ζουν σε διαφορετικά περιβάλλοντα).
«Γιατί να υπάρχουν;»
Αν δεχτούμε ότι η ομοφυλοφιλία είναι κληρονομική, τίθεται το ερώτημα γιατί οι ομοφυλόφιλοι συνεχίζουν να υπάρχουν, αφού έχουν πολύ λιγότερες πιθανότητες να αναπαραχθούν σε σύγκριση με τα ετεροφυλόφιλα άτομα.
Αρκετές έρευνες έχουν γίνει προς αυτή την κατεύθυνση, με πιο πρόσφατη τη μελέτη ερευνητών από την Πάδοβα της Ιταλίας. Σύμφωνα με αυτήν, οι στενοί συγγενείς των ομοφυλόφιλων ανδρών τείνουν να αποκτούν περισσότερα παιδιά σε σύγκριση με το μέσο όρο. Τα γονίδια, δηλαδή, που «γεννούν» την ομοφυλοφιλία αυξάνουν ταυτόχρονα και τη γονιμότητα στις γυναίκες της οικογένειας, έτσι ώστε οι απώλειες σε απογόνους που αφορούν τους άνδρες να αντισταθμίζονται με αυξημένη γονιμότητα στις γυναίκες.
Δεν φταίνε οι ορμόνες
Οι περισσότερες έρευνες που έχουν πραγματοποιηθεί μέχρι σήμερα δεν μπόρεσαν να ανακαλύψουν σημαντικές διαφοροποιήσεις στα επίπεδα των σεξουαλικών ορμονών ανάμεσα στους ετεροφυλόφιλους και τους ομοφυλόφιλους ενηλίκους του ίδιου φύλου.
Οι επιστήμονες, παρ’ όλα αυτά, υποστηρίζουν ότι τίποτα δεν μπορεί να θεωρηθεί σίγουρο πριν προσδιοριστούν τα γονίδια που σχετίζονται με την ομοφυλοφιλία, αλλά και ο μηχανισμός δράσης τους.
─•────
…ή γίνομαι;
Στην πλειονότητά τους, οι ψυχίατροι θεωρούν την επίδραση των βιολογικών παραγόντων στον καθορισμό του σεξουαλικού προσανατολισμού ήσσονος σημασίας ή και ανύπαρκτη. Ακόμη, όμως, και αυτοί που δέχονται τη γενετική βάση της ομοφυλοφιλίας, δεν αρνούνται ότι το περιβάλλον παίζει καταλυτικό ρόλο.
Οι περισσότεροι βασίζονται στις ψυχαναλυτικές θεωρίες που ερμηνεύουν την ομοφυλοφιλία ως συνέπεια του γυναικείου και ανδρικού προτύπου της μητέρας και του πατέρα μέσα στην οικογένεια. Πάντως, αν και υπάρχουν θεωρίες που προσπαθούν να συγκεκριμενοποιήσουν τους μηχανισμούς επίδρασης του περιβάλλοντος, το θέμα αποδεικνύεται εξαιρετικά πολύπλοκο για να διασαφηνιστεί.
Τι λέει ο Φρόιντ
Στις αρχές του 20ού αιώνα, ο Φρόιντ αποφαίνεται ότι ο άνθρωπος είναι από τη φύση του δισεξουαλικό ον και πως η δυναμική της οικογένειας είναι αυτή που καθορίζει το σεξουαλικό προσδιορισμό του παιδιού, μέσα στα πρώτα 5-6 χρόνια της ζωής του.
Στηριζόμενος στο Οιδιπόδειο Σύμπλεγμα, θεωρεί ότι αιτία της ανδρικής ομοφυλοφιλίας μπορεί να είναι μια δεσποτική μητέρα ή ένας απών ή απόμακρος πατέρας, ενώ για τα κορίτσια που γίνονται λεσβίες πιστεύει ότι ευθύνεται το υποσυνείδητο μίσος προς τη μητέρα. Το μικρό παιδί ταυτίζεται πρώιμα με έναν από τους δύο γονείς. Στην περίπτωση της ανδρικής ομοφυλοφιλίας, το αγόρι, αντί να μιμείται τις συμπεριφορές του πατέρα, ταυτίζεται με τη μητέρα.
Αντίστοιχα, με όρους ψυχολογίας, ενώ το κορίτσι προσπαθεί φυσιολογικά να προσελκύσει τον πατέρα του αντιγράφοντας τις συμπεριφορές της μητέρας, υπάρχει το ενδεχόμενο να ταυτιστεί με τις συμπεριφορές του πατέρα και να αποκτήσει ομοφυλοφιλικό προσανατολισμό. Μέχρι σήμερα, η θεωρία αυτή υποστηρίζεται από πολλούς επιστήμονες. Μεταγενέστερες θεωρίες επιβεβαιώνουν ότι οι ομοφυλόφιλοι άνδρες τείνουν να περιγράφουν τη σχέση με τη μητέρα τους ως ιδιαίτερα κοντινή, ενώ αυτή με τον πατέρα τους ως απόμακρη.
Η σημασία του «software»
Θεωρητικοί μελετητές υποστηρίζουν ότι ο σεξουαλικός προσανατολισμός «επιβάλλεται» στο άτομο συνειδητά ή ασυνείδητα μέσα από μια συνεχή τριβή με τους γονείς, τους δασκάλους, τους φίλους και την κοινωνία γενικότερα.
Φανταστείτε τον άνθρωπο σαν έναν υπολογιστή. Το hardware (τα μέρη από τα οποία αποτελείται ο Η/Υ) αντιστοιχεί στο γενετικό κώδικα του ατόμου. Το software, από την άλλη πλευρά, το λογισμικό δηλαδή, το οποίο προσθέτει κανείς σταδιακά στον υπολογιστή του, μπορεί να παρομοιαστεί με το περιβάλλον και την επίδρασή του στο άτομο.
Η περιβαλλοντική παρέμβαση, πάντως, δεν μπορεί να προβλεφτεί. Ένα παιδί, για παράδειγμα, που μεγαλώνει σε καλό οικογενειακό περιβάλλον μπορεί να καταγράψει στη μνήμη του μια σκηνή βίας που έτυχε να δει στο δρόμο και αυτό να παίξει ρόλο στην ενήλικη ζωή του. Φυσικά, μία και μόνο εμπειρία δεν είναι συνήθως καταλυτική, αλλά μπορεί να λειτουργήσει αθροιστικά.
Πρώιμες σεξουαλικές εμπειρίες
Άλλες θεωρίες υποστηρίζουν ότι οι πρώιμες σεξουαλικές εμπειρίες (ευχάριστες ή τραυματικές) επηρεάζουν το σεξουαλικό προσδιορισμό του ατόμου.
Για παράδειγμα, ένα κορίτσι που βιάστηκε σε μικρή ηλικία από έναν άνδρα ενδέχεται να μην έλκεται στην ενήλικη ζωή του από τα αρσενικά και, γι’ αυτό, να γίνει λεσβία, ενώ ένα αγόρι που κακοποιήθηκε από έναν άνδρα και βρήκε ικανοποίηση σε αυτή την εμπειρία, μπορεί να γίνει ομοφυλόφιλος στην ενήλικη ζωή του.
Αυτές οι θεωρίες, ωστόσο, δεν καταφέρνουν να εξηγήσουν γιατί άτομα των οποίων οι πρώτες σεξουαλικές επαφές είναι ετεροφυλόφιλες γίνονται, παρ’ όλα αυτά, ομοφυλόφιλα.
Στο ερώτημα «Γεννιέμαι ή γίνομαι ομοφυλόφιλος», κανένας επιστήμονας δεν μπορεί να απαντήσει μέχρι σήμερα με σιγουριά. Δεν υπάρχει, δηλαδή, μια κοινή παραδοχή μεταξύ των ειδικών σχετικά με τους ακριβείς λόγους που ένας άνθρωπος αναπτύσσει ετεροσεξουαλικό ή ομοφυλοφιλικό προσανατολισμό. .
Η σεξουαλική δυναμική είναι εξαιρετικά σύνθετη και η ανθρώπινη επιθυμία παρομοιάζεται με απροσπέλαστη ζούγκλα! Αν και έχει πραγματοποιηθεί πληθώρα μελετών, οι οποίες ερευνούν τις πιθανές γενετικές, ορμονικές, αναπτυξιακές, κοινωνικές και πολιτισμικές επιρροές, δεν υπάρχουν ευρήματα που να οδηγούν σε ασφαλή συμπεράσματα.
Αρκετοί επιστήμονες πιστεύουν ότι τόσο η φύση όσο και η ανατροφή παίζουν εξίσου σημαντικό, αλλά και περίπλοκο ρόλο στην ανάπτυξη της ομοφυλοφιλίας. Άλλοι δίνουν βαρύτητα στους γονιδιακούς παράγοντες, ενώ ορισμένοι θεωρούν καταλυτική μόνο την επίδραση του περιβάλλοντος.
─── ⋆⋅☆⋅⋆ ──
Πηγές
